Jak wybrać odpowiednie buty do biegania?

Choć sprawa wydaje się stosunkowo prosta, to wcale taka nie jest. Niby wiedza i świadomość biegaczy jest coraz większa, a jednak okazuje się, że nawet 82% biegaczy może używać niewłaściwie dobranych butów. Co i jak więc zrobić, aby wybrać właściwe dla siebie obuwie? Już śpieszę z wyjaśnieniem!

Szukając właściwych butów treningowych najważniejszą kwestią, na jaką powinniśmy zwrócić uwagę, jest sposób przetoczenia stopy. Mowa tu o powszechnie znanych biegaczom pojęciach takich jak: nadpronacja (często mylnie określana pronacją), supinacja i przetoczenie neutralne. Krąży przeświadczenie, że sposób wycierania podeszwy w butach sugeruje nam to dość precyzyjnie. Nic bardziej mylnego. Wzmożone wycieranie podeszwy następuje przeważnie podczas faz lądowania oraz wybicia i jest następstwem działania siły tarcia buta o podłoże. Dla nas jednak najważniejszą informacją jest to, co dzieje się w środkowej fazie przetoczenia, w momencie pełnego obciążenia stopy. Żeby właściwie to weryfikować, należy podejść do sprawy bardziej kompleksowo, zwracając uwagę na co najmniej kilka z poniższych elementów:

Stopień rozpłaszczania się stopy
Czyli to, jak bardzo zmienia się wymiar długościowy stopy odciążonej względem obciążonej. Możemy to określić dokonując dwóch pomiarów. Jednego, trzymając luźną stopę na podwyższeniu oraz drugiego, na stojąco. Różnica mieszcząca się w zakresie 2-5 mm sugerowałaby przetoczenie neutralne. Wszystkie inne wyniki – przetoczenie różne od neutralnego.

Stabilność stawu skokowego
Chodzi o wykonywanie charakterystycznego przyruchu wewnętrznej strony stawu skokowego w kierunku przyśrodkowym. Niezbędna jest do tego obserwacja w pozycji stojącej oraz w ruchu, marszu lub biegu. Zaobserwowany ruch sugerowałaby nadpronację, natomiast jego brak –  przetoczenie różne od nadpronacji.

Stabilność stawu kolanowego
W tym przypadku obserwujemy kierunek pracy kolana w czasie wykonywania pracy wysiłkowej, na przykład ćwierćprzysiadu w pozycji stabilnej. Różny jej kierunek odpowiada różnemu sposobowi przetaczanie stopy. Praca kolana do wewnątrz jest charakterystyczna dla nadpronacji, zewnętrzna natomiast dla supinacji. Praca prosta kolana sugerowałaby przetoczenie neutralne.

Ustawienie kończyn dolnych
Warto zwrócić również uwagę na sposób ustawienia kończyn w swobodnej pozycji stojącej. Ustawienie koślawe nóg (kolanami do wewnątrz) jest charakterystyczne dla nadpronacji, szpotawienie (kolanami do zewnątrz) dla supinacji. Ustawienie proste kończyn sugerowałoby przetoczenie neutralne.

Elastyczność mm. łydki i ścięgna Achillesa
Tej analizy dokonujemy poprzez wykonanie swobodnego i wygodnego dla nas pełnego przysiadu. U osób, które są w stanie wykonać tę próbę na pełnych stopach, częściej obserwowana jest nadpronacja. Natomiast u osób, które w czasie takiego przysiadu unoszą pięty przenosząc ciężar ciała na palce, częściej zauważamy przetoczenie różne od nadpronacji.

Ogólna ruchomość w stawach
Ten parametr analizujemy częściej u kobiet niż u mężczyzn ze względu na to, że to właśnie płeć piękna charakteryzuje się anatomicznie znacznie większą ruchomością w stawach niż mężczyźni. Kładąc rękę na blacie, drugą dłonią odchylamy maksymalnie mały palec w górę, nie odrywając pozostałych palców od blatu. Jeśli powstały kąt między palcem a blatem jest większy niż 90 stopni, to przetoczenie ma się bardziej ku nadpronacji. Jeśli jest mniejszy, wtedy odpowiada raczej za przetoczenie różne od nadpronacji.

Na bazie swojego blisko 10 letniego doświadczenia w doborze obuwia biegowego, wypracowałem schemat, który w oparciu o dziesiątki, setki, a nawet tysiące dobranych par butów stanowi kawał bagażu, by móc dobrze i skutecznie dobierać odpowiednie obuwie nawet najbardziej wymagającym i wybrednym biegaczom.

A wszystkim Wam, którzy nosicie się z zamiarem zakupu czy to pierwszej, czy też kolejnej pary obuwia biegowego sugeruję, aby mimo powyżej wiedzy, udać się do sklepu specjalistycznego, gdzie uzupełniona zostanie o doświadczenie i wiedzę produktową, co, przy odrobinie szczęścia, może zaowocować najlepszymi butami, w jakich będzie Wam dane biegać!