Wyznaczanie celów kluczem do sukcesu. Jak je określić?
Końcówka roku to czas podsumowań, ale też planowania nowych celów. Sezon startowy 2022 tak naprawdę już za nami. Przed nami nowy rok – nowe możliwości. W naszym sportowym życiu lista celów się nie kończy, a apetyt na dalsze podnoszenie poprzeczki swoich możliwości wraz z kolejnymi sukcesami i osiągnięciami zawsze rośnie.
Pewnie nie raz zdarzyło Ci się określić cel, ale z przyczyn niewiadomych nie udało Ci się go zrealizować. Nie martw się, nie tylko Tobie mogło się coś takiego zdarzyć. Być może określenie celu było niewłaściwe. Odpowiednie planowanie od samego początku pomaga nam w konsekwentnej realizacji.
Jak zatem to zrobić? Jak prawidłowo określić cel, by osiągnąć sukces?
W tym artykule podzielę się z Tobą praktyczną metodą ustalania celów, która pozwoli Ci zamienić marzenia w postanowienia, a postanowienia w cele. Dobrze zdefiniowany cel to pierwszy krok, by nie „spalić się” na samym początku. Zatem zaczynamy!
Do etapu planowania warto podejść równie poważnie, jak do samego treningu i zawodów. W życiu większości biegaczy rodzą się pomysły na pierwszy półmaraton, maraton, bieg ultra, a nawet triathlon. To wszystko jest oczywiście do zrobienia. Należy jednak zdać sobie sprawę z tego, że wszystko jest procesem i nie od razu jesteśmy w stanie wstać i z marszu przebiec zdrowo taki maraton. Tak samo w przypadku postawienia sobie celu regularnego biegania. Jeśli z góry założymy, że będziemy biegać CODZIENNIE, możemy być świadomi tego, że jeśli jeden raz coś nam nie wyjdzie – „spalimy” nasze chęci i prawdopodobnie nie wrócimy do regularnych treningów. Będziemy też tkwili w przekonaniu, że próbowaliśmy, ale chyba to bieganie nie jest dla nas, bo nam nie wyszło. Nic bardziej mylnego. Problem nie tkwi w nas, a odpowiednim planowaniu i określeniu celu.
Rzeczą absolutnie najważniejszą przy wyznaczaniu celów jest ich umiejętne zapisanie. Najczęściej cele zapisywane są zbyt obszernie, aby dało się je zrealizować. Konstrukcje, takie jak „Chcę być sprawniejszy”, „Chcę zrzucić trochę kilogramów”, „Chcę przebiec maraton” i „Chcę być lepszy” to przykłady celów źle skonstruowanych. Taki cel jest bardzo ubogi w informacje.
Jak zatem stawiać cele umiejętnie?
Jedną z metod wyznaczania celów jest metoda S.M.A.R.T.
Smart to akronim składający się z pięciu cech i z języka angielskiego, oznacza bystry, sprytny. Dokładnie takie mają być Twoje cele. Cel powinien być: konkretny, wymierny, osiągalny i realistyczny. Powinien też mieć określony termin realizacji – to właśnie on rozróżnia cel od marzenia czy zwykłego postanowienia. To oczywiście tylko słowa klucze, którymi można się posłużyć formułując własne cele biegowe. Co oznacza każdy z nich? Każda litera jest skrótem od określonej cechy, i tak:
S jak Szczegółowy – musisz dokładnie wiedzieć czego chcesz. Bądź ze sobą szczery i unikaj górnolotnych sformułowań.
Za obszerny: Chcę zacząć biegać.
Lepszy będzie: Chcę biegać regularnie 3 razy w tygodniu po minimum 30 minut.
M jak Mierzalny – musisz być w stanie go zmierzyć. Jak inaczej chcesz wiedzieć czy Ci się udało go zrealizować? „Być zdrowszym”, „być fit” i „być lepszym w bieganiu” to nie są dobre przykłady. Upewnij się, że posiadasz dane, które możesz zmierzyć, aby śledzić swoje postępy.
Niemierzalny: Chcę biegać długo.
Lepszy będzie: Chcę być tak wybieganym, by bez kontuzji przebiec maraton.
A jak Atrakcyjny – Wybieraj takie cele, które będą dla Ciebie interesującym wyzwaniem lub ich wykonanie będzie wiązało się z otrzymaniem atrakcyjnej nagrody, np. spełnionego marzenia. Jeżeli Twoje cele będą nudne i nie będziesz w pełni przekonany czy warto się za nie zabrać, to realizacja Twoich planów będzie szła opornie i stanie się źródłem frustracji.
R jak Realistyczny – Twój cel powinien być dla Ciebie wyzwaniem. Jednocześnie musi być to coś, co w wierzysz, że jesteś w stanie to osiągnąć. Nie wyznaczaj celu, jeżeli nie jesteś pewny, że Ci się uda. Gdybyś natrafił na problemy związane z brakiem wiary w siebie, poproś o pomoc kogoś z zewnątrz i podyskutuj o tym. Na przykład z trenerem albo przyjacielem.
T jak Terminowy – Wszystkie cele powinny posiadać „datę ważności”. Nie rok czy miesiąc, wybierz dokładny dzień kiedy chcesz osiągnąć cel.
Nieterminowy: Chcę przebiec swój pierwszy maraton.
Lepszy będzie: Chcę przebiec swój pierwszy maraton w kwietniu 2024 roku w Krakowie.
Warto podzielić się swoimi celami z kimś bliskim. To zawsze pozytywnie wpływa na „podkręcenie” poziomu naszej motywacji. Możesz też pokazywać swoją drogę w sieci, to też zawsze motywuje, kiedy dzielisz się swoją drogą i spotykasz ludzi o podobnych pasjach, a wiadomo – „sportowych” osób w dzisiejszym świecie jest coraz więcej.
Dlaczego warto stawiać sobie biegowe cele? Badania wykazują, że systematyczny i umiejętny użytek techniki ustalania celów daje dobre efekty, ponieważ umiejętnie postawiony cel:
- zwiększa koncentrację na wymaganiach konkretnej chwili,
- minimalizuje podatność na różnego rodzaju dystrakcje i rozproszenia,
- zwiększa motywację oraz wysiłek podczas treningu oraz zawodów,
- zachęca do wytrwałości (szczególnie w przypadku napotkania jakiejś przeszkody lub przeciwności losu).
Konsekwentne podejmowanie kolejnych kroków w drodze do celu to super proces, z którego możesz nie tylko wynieść samo osiągnięcie – w postaci zrealizowanego marzenia, ale również płynie z tego sporo nauki o sobie. W całym tym procesie poznajemy siebie, stajemy się bardziej sprawczymi ludźmi, którzy nie są tylko skoncentrowani na tym, co chcemy osiągnąć, ale także tym, co spotykamy po drodze. Dlatego nie czekaj – określ swój cel i przejdź do działań, ciesząc się z każdego wykonanego kroku.
Powodzenia!
Paulina Zaborowska/ASICS FrontRunner